Geschreven bij Silk Roads
Dit boek sprak me aan, omdat er eindelijk iets geschreven werd over de Zijderoute en de grote beschavingen die hebben bestaan in de regio van het huidige Irak. Maar al in de eerste hoofdstukken veranderde mijn interesse in teleurstelling:
Al gelijk aan het begin lezen we zijn motivatie om dit boek te schrijven: Wetenschappers in het westen zijn lange tijd te zeer euro-centrisch geweest en het is tijd om te laten zien dat er een hele wereld is buiten Europa. Europa, zo zegt hij, is in het grootste deel van zijn geschiedenis slechts een achterafdorp geweest. Hoewel dit absoluut waar is, is dit it onderliggende motief meteen ook het zwaktepunt van het boek: In zijn drive zijn medecollega's te overtuigen gaat Frankopan wel erg liberaal om met het bronmateriaal en is zijn boek gekleurd door zijn eigen mening. Twee doodzondes voor een historicus.
Frankopan heeft de neiging bepaalde feiten te onderstrepen, maar de andere kant van dezelfde zaak te negeren, als dit het plaatje wat hij wil schetsen ondermijnd.
Dit begint vrij onschuldig als het boek begint met het Perzische rijk, wat hij het eerste hoogstaande wereldrijk noemt, maar daarbij even de oude Egyptenaren, de Sumeriërs en andere grote culturen in de eeuwen ervoor vergeet. Maar naarmate de tijd in het boek verstrijkt, worden de mensen in Europa in een steeds negatiever daglicht geplaatst, terwijl andere culturen als moreel superieur worden beschouwd. Als je Frankopan moet geloven waren de Meso-Amerikaanse culturen van een haast verlichtte soort en leerden ze het concept van oorlogsvoeren pas kennen toen de Europeanen aan land kwamen. Iedere lezer/onderzoeker die zich heeft verdiept in de Midden- en Zuid-Amerikaanse geschiedenis weet dat dit onzin is: De Azteken waren een militaristische cultuur en ook de Maya's hebben veel van hun grondgebied verworven door oorlogvoering. Daarin zijn ze niet anders geweest dan de andere grote beschavingen in de wereld.
Door de geschiedenis op deze wijze te herschrijven bewijst hij al deze culturen een slechte dienst. Het is niet nodig om feiten te verdoezelen, hoe pijnlijk ze ook zijn. De menselijke geschiedenis is robuust genoeg om ons, met al zijn successen en tekortkomingen, te overtuigen van de waarde van ieder aspect ervan. Frankopan verandert de uiterst complexe geschiedenis van vele eeuwen in een simpel 'good cop, bad cop' verhaaltje en dat is een geschiedkundige onwaardig.
Het slechtste geschiedenisboek dat ik in een lange tijd gelezen heb.