Tolkiens naam is voor altijd verbonden met Midden-Aarde, dat grote rijk van de verbeelding bevolkt door elfen, dwergen, enten, mensen, orks en hobbits.
Was In de Ban van de Ring de geschiedenis van de Derde Era, De Silmarillion voert ons terug naar het begin van de oudste tijden, de Eerste Era van de wereld. Het is de mythe van de schepping van de wereld, Morgoth belust op de heerschappij over Midden-Aarde, het ontwaken van de elfen en een oproep van de goden om bij hen te komen wonen.
Het is het verhaal over de voortdurende, noodlottige strijd tegen het kwaad, die in het begin door de scheppers van de wereld, later door de elfen en vervolgens door dwergen en mensen werd gevoerd.