Tussen twee oneindigheden

Geschreven bij Tussen twee oneindigheden

Wat een magistraal meesterwerk heeft Bertone geschreven! Dit is een bijzonder warme aanrader om te lezen, zowel wat betreft de complexe wetenschap die hij uiterst begrijpelijk verwoordt, alsook wat betreft de prachtige literaire toon waarmee hij zijn woorden en zinnen aaneensmeedt.

Tussen twee oneindigheden gaat in de kern over de twee uitersten in het heelal: het oneindig grote, gehoorzamend aan de relativiteitstheorieën van Einstein, en het oneindig kleine, gedicteerd door de kwantumtheorie. Wij, mensen, zitten daar tussenin.

Op een populair-wetenschappelijke expeditie, die hij spiegelt aan de reis die Dante Alighieri in zijn "La divina commedia" beschreef, legt Bertone kraakhelder uit met welke problemen de huidige kennis die wij hebben van de kosmologie te maken heeft. Het gaat dan om de mysteries rondom donkere energie, donkere materie, de oerknal en zwarte gaten. Deze problemen bevinden zich tussen deze twee uitersten, tussen deze twee oneindigheden in, vergelijkbaar met de werelden van ringen en kringen van Dante's beschrijving van de verschillende rijken van het hiernamaals.

Het boek gaat ook over twee tijdperken. Op zich geen oneindigheden, maar wel twee uitersten. En de mensheid van nu bevindt zich, astrofysisch gezien, op een punt precies tussen deze twee tijdsgewrichten, gekenmerkt door een revolutie in de zintuiglijke waarnemingen van kosmologische verschijnselen. In het verleden namen wij die verschijnselen slechts waar met onze ogen. Dat zichtbare licht kon vanaf het begin van de zeventiende eeuw door de uitvinding van de telescoop steeds dichterbij worden gehaald, maar de waarnemingen bleven beperkt tot een smalle bandbreedte van het elektromagnetisch spectrum. Sinds de vorige eeuw is het "zien" van dat spectrum echter fors uitgebreid door radiotelescopen die dat golflengtengamma in belangrijke mate hebben kunnen verbreden. Zeer recent is de diversiteit in ons waarneemarsenaal fors toegenomen en kan daar het opvangen van neutrino's middels exotische detectoren en het registreren van zwaartekrachtsgolven door detectoren op Aarde en straks ook in de ruimte aan worden toegevoegd. Het combineren van deze signalen noemt Bertone de "multimessengersterrenkunde": het interpreteren van kosmologische fenomenen met meerdere astronomische zintuigen tegelijk.

Bertone begint zijn verhaal in het verleden, met wetenschappelijke zwaargewichten die een belangrijke rol in de geschiedenis van onze kennis over de zwaartekracht speelden. Einsteins relativiteitstheorie en het daadwerkelijk waarnemen van de door hem voorspelde zwaartekrachtsgolven, iets meer dan een eeuw later in 2017, vormen daarin de apotheose die verleden en heden met elkaar verbindt. Maar het boek ademt vooral een belofte voor de toekomst waarin die zwaartekrachtsgolven, als kroon op de multimessengersterrenkunde, ons begrip van de kosmos naar een nieuw niveau zullen tillen. De multimessengersterrenkunde zal een nieuwe revolutie in de astronomische wetenschap ontketenen en de vier genoemde grote problemen zeer waarschijnlijk iets minder mysterieus maken. En daarmee tevens de tot nog toe onverenigbare territoria van de zwaartekracht en kwantumfysica met elkaar helpen verbinden. Zoals Bertone het formuleert: "Wetenschappers die, zoals ik, hun carrière begonnen aan het begin van het nieuwe millennium, konden het niet beter treffen".

Voor zo'n goed boek over sterrenkunde zijn vijf sterren in feite te mager.

Geschreven bij Tussen twee oneindigheden

Wat een magistraal meesterwerk heeft Bertone geschreven! Dit is een bijzonder warme aanrader om te lezen, zowel wat betreft de complexe wetenschap die hij uiterst begrijpelijk verwoordt, alsook wat betreft de prachtige literaire toon waarmee hij zijn woorden en zinnen aaneensmeedt.

Tussen twee oneindigheden gaat in de kern over de twee uitersten in het heelal: het oneindig grote, gehoorzamend aan de relativiteitstheorieën van Einstein, en het oneindig kleine, gedicteerd door de kwantumtheorie. Wij, mensen, zitten daar tussenin.

Op een populair-wetenschappelijke expeditie, die hij spiegelt aan de reis die Dante Alighieri in zijn "La divina commedia" beschreef, legt Bertone kraakhelder uit met welke problemen de huidige kennis die wij hebben van de kosmologie te maken heeft. Het gaat dan om de mysteries rondom donkere energie, donkere materie, de oerknal en zwarte gaten. Deze problemen bevinden zich tussen deze twee uitersten, tussen deze twee oneindigheden in, vergelijkbaar met de werelden van ringen en kringen van Dante's beschrijving van de verschillende rijken van het hiernamaals.

Het boek gaat ook over twee tijdperken. Op zich geen oneindigheden, maar wel twee uitersten. En de mensheid van nu bevindt zich, astrofysisch gezien, op een punt precies tussen deze twee tijdsgewrichten, gekenmerkt door een revolutie in de zintuiglijke waarnemingen van kosmologische verschijnselen. In het verleden namen wij die verschijnselen slechts waar met onze ogen. Dat zichtbare licht kon vanaf het begin van de zeventiende eeuw door de uitvinding van de telescoop steeds dichterbij worden gehaald, maar de waarnemingen bleven beperkt tot een smalle bandbreedte van het elektromagnetisch spectrum. Sinds de vorige eeuw is het "zien" van dat spectrum echter fors uitgebreid door radiotelescopen die dat golflengtengamma in belangrijke mate hebben kunnen verbreden. Zeer recent is de diversiteit in ons waarneemarsenaal fors toegenomen en kan daar het opvangen van neutrino's middels exotische detectoren en het registreren van zwaartekrachtsgolven door detectoren op Aarde en straks ook in de ruimte aan worden toegevoegd. Het combineren van deze signalen noemt Bertone de "multimessengersterrenkunde": het interpreteren van kosmologische fenomenen met meerdere astronomische zintuigen tegelijk.

Bertone begint zijn verhaal in het verleden, met wetenschappelijke zwaargewichten die een belangrijke rol in de geschiedenis van onze kennis over de zwaartekracht speelden. Einsteins relativiteitstheorie en het daadwerkelijk waarnemen van de door hem voorspelde zwaartekrachtsgolven, iets meer dan een eeuw later in 2017, vormen daarin de apotheose die verleden en heden met elkaar verbindt. Maar het boek ademt vooral een belofte voor de toekomst waarin die zwaartekrachtsgolven, als kroon op de multimessengersterrenkunde, ons begrip van de kosmos naar een nieuw niveau zullen tillen. De multimessengersterrenkunde zal een nieuwe revolutie in de astronomische wetenschap ontketenen en de vier genoemde grote problemen zeer waarschijnlijk iets minder mysterieus maken. En daarmee tevens de tot nog toe onverenigbare territoria van de zwaartekracht en kwantumfysica met elkaar helpen verbinden. Zoals Bertone het formuleert: "Wetenschappers die, zoals ik, hun carrière begonnen aan het begin van het nieuwe millennium, konden het niet beter treffen".

Voor zo'n goed boek over sterrenkunde zijn vijf sterren in feite te mager.

Geschreven bij Tussen twee oneindigheden

Elegant geschreven boek, mooi taalgebruik, dit zou ook deels kunnen komen door de vertaling uit het Italiaans.

Ongeveer de eerste helft van het boek gaat over de geschiedenis van de sterrenkunde en kosmologie tot aan Einstein. Daarbij wordt ook bij het vertellen kort Dante's Goddelijke Komedie betrokken.

Tweede helft van het boek gaat over zwaartekrachtgolven en LIGO, donkere materie en donkere energie. Hoe de multi-messenger sterrenkunde wellicht meer licht op deze onderwerpen kan schijnen. Ook nog aan bod komt kort de quantum wereld, hoe dit verbonden is met de macroscopische wereld. Inflatie aan het begin van de oerknal wordt ook nog genoemd.

Voor wie meer wil weten en iets verder in de materie wil duiken worden er veel eindnoten gegeven.

Ik vond het boek prettig lezen, onderhoudend en enorm inspirerend.