Is China nog te stoppen?

Deze schrijver legt, historisch en cultureel onderbouwd, uit waarom Het Westen een kans van slagen heeft in de bescherming van de liberale normen en waarden. Opmerkelijk genoeg is China niet de enige bedreiging, maar de fragmentatie van Het Westen zelf evengoed. Gelukkig vindt China in zichzelf ook een potentiele tegenstander, gevormd door -op 100 families na- heel het prachtige Chinese volk.

De eerste 2 hoofdstukken van dit 125 pagina's tellende schrijven zijn interessant en getuigen van veel kennis en ervaring van de auteur met China. Vanaf het derde hoofdstuk gaat het echter alle kanten op, wat overigens heel goed aansluit bij de titel van het overigens grotendeels prettig leesbare boekje. Het betoog van Schulte-Nordholt is merendeels vaag. Zo maakt hij niet duidelijk op welk vlak China te stoppen is. Is dat als nieuwe economische wereldmacht (is nummer 2 dan wel acceptabel) of als militaire wereldmacht (ook hier: is China als nummer 2 in die hoedanigheid wel acceptabel?) of als digitale macht? Of bedoelt de schrijver iets heel anders? Dat laat hij onvoldoende uit de verf komen. Het wordt er niet duidelijker op als de auteur in de laatste zinnen voorafgaand aan de epiloog de aap uit de mouw laat komen: hij wil een ander politiek systeem in China. Dat is op zich een legitieme wens, maar de argumenten daarvoor zijn zwak en discutabel. Net als de ondertitel van het boek "hoe een virus de wereldorde verandert", die voorbij lijkt te gaan aan het feit dat China ook vóór de covid-uitbraak zich al enorm snel ontwikkelde (als je de cijfers van de Chinese instanties daaromtrent mag geloven, tenminste) tot de grote uitdager van de huidige nummer 1, de Verenigde Staten. De meeste analyses met betrekking tot de China-politiek van de EU zijn juist, maar missen hier en daar scherpte. Kortom, dit boekje is een dappere poging, die hier en daar enkele cruciale steekjes laat vallen.

Al jaren maak ik mij zorgen over de ontwikkelingen en opmars van China. Eigenlijk hebben die zorgen eerder betrekking op de reactie van Europese politici op die ontwikkelingen. Een goed verstaander zal al jaren hebben kunnen aanvoelen wat Schulte Nordholt in zijn boek schrijft over de bedoelingen die de Chinese Communistische Partij met de wereld heeft. Het heeft allemaal in de krant gestaan. In het boek krijgt die context echter een diepere lading door de specifieke kennis die Schulte Nordholt heeft van China en de CCP. Ook op geopolitiek niveau is het boek verhelderend. In het derde hoofdstuk staan veel aanbevelingen voor de politiek. Door de kennis ten toon gespreid in dit boek kan men even terdege stilstaan bij de ontwikkelingen die zich voordoen en hebben voorgedaan bij een onderwerp dat voor onze toekomst zo belangrijk is. Nieuwe fouten in het omgaan met China kunnen en moeten voorkomen worden. Het is niet zozeer aan te raden dit boek te lezen, maar zeker voor politici in Europa dient het verplichte kost te zijn. In zekere zin steekt de dreiging die de Communistisch Partij van China vormt, de klimaatcrisis nog naar de kroon. De manier waarop wij uiteindelijk met China omgaan, zal tevens bepalen in hoeverre wij de klimaatcrisis zullen kunnen bestrijden (iets dat de schrijver ook naar voren brengt). Schulte Nordholt heeft meer dan zijn best gedaan. Ik hoop dat het boek in vele talen zal worden uitgegeven.