Onder de golven

Onder de golven - Linda Dielemans en Djenné Fila
Archeoloog worden... toen ik 10 jaar was heb ik daar ook over gefantaseerd. En hoeveel andere kinderen ook niet? Het spreekt tot de verbeelding: lekker de hele dag in de grond graven en mooie dingen vinden. Ik stond vaak vooraan bij een bouwput bij ons in de wijk en in onze binnenstad: zouden ze wat vinden?

Van archeoloog en schrijver Linda Dielemans leren we dat het beroep van archeoloog niet alleen maar graven in de grond is. Je moet heel veel van geschiedenis weten, maar ook van moderne technieken, bijvoorbeeld van radioactiviteit en fotogrammetrie (een 3D-beeld maken van heel veel foto’s). Linda Dielemans schreef eerder Brons, een heel boek over alleen dit metaal, maar ze schreef ook fictieve boeken, zoals Schaduw van de leeuw - over de prehistorie, die verschenen bij Leopold (kinderboeken.nl).

In dit nieuwe boek van Linda Dielemans, Onder de golven, dat verschijnt bij Fontaine uitgevers, vertelt ze het verhaal van Doggerland: het land onder de golven van waar nu de Noordzee is. Je kunt het je niet voorstellen, maar vroeger woonden er mensen waar nu zee is. Dielemans en illustrator Djenné Fila nemen ons mee vanaf 1 miljoen jaar geleden tot nu, naar het gebied tussen Nederland en Engeland. Dat doen ze door ‘laag voor laag’ de aarde ‘af te pellen’ en daarbij de wisseling van klimaat en weersomstandigheden te beschrijven. Tsunami’s, ijstijden, overstromingen en aardbevingen: het heeft allemaal invloed op wat er later voor menselijke en plantaardige resten in de grond worden gevonden.

Per tijdvak schreef Dielemans ook een verhaal vanuit ‘de bewoners’. Over de jacht, kiespijn of het bereiden van voedsel. Ontzettend knap hoe Dielemans zich kan inleven in iemand die niet in onze moderne tijd leeft. Niet veel schrijvers is dat gegeven, zij kan zich scharen achter Thea Beckman en Rob Ruggenberg, die ook weergaloos goede fictieve historische boeken schreven.

Djenné Fila heeft een stijl die heel fijn aansluit bij het verhaal van Dielemans: bijvoorbeeld door de verschillende ondergronden waar gras, zand en andere natuurlijke materialen voor gebruikt lijken te zijn. Fila heeft echt goed gekeken naar schedels, pijlpunten en vuistbijlen en die in beeld gebracht. En de sfeervolle beelden bij de verhalen zijn fantastisch, zo mooi. Door de vele tekeningen leest het heel prettig.

Het is best een pittig boek, maar voor kinderen die geïnteresseerd zijn in archeologie en geschiedenis heerlijk om in te duiken. Ik heb steeds stukjes gelezen en heb het niet van voor tot achter gelezen. Dat kan prima. De tekst leent zich heel goed voor mooie lessen close reading! Vooral de fictieve verhalen tussendoor zijn leuk om voor te lezen, ze zijn lekker spannend. En daarmee kun je heel mooi een geschiedenisles beginnen.

In het laatste hoofdstuk krijgen we tips om zelf op onderzoek uit te gaan: bijvoorbeeld op de stranden van Cadzand en Katwijk. Als stranden opgespoten worden kan er zo weer mooi nieuw materiaal tevoorschijn komen. Mijn handen gaan ervan kriebelen: wat zou het tof zijn om iets te vinden...!

Kortom: weer een bijzonder boek van een veelzijdige schrijver/archeoloog. En Djenné Fila heeft zich weer bewezen als een geweldige illustrator/kunstenaar. Dat ik fan ben van haar werk is wel duidelijk, denk ik!

Prehistorie heeft mijn interesse, zeker als het ons eigen stukje Europa betreft. En een vastelandverbinding met wat nu de Britse eilanden zijn spreekt tot de verbeelding. De interesse werd verder aangewakkerd door prof. Bas van Geel, die prachtig vertelt over zijn onderzoek naar het planten en dierenleven tijdens de ijstijden, en zijn nieuwste object, een kies van een sabeltandtijger, afkomstig uit de Noordzee. Dus toen ik dit boek zag hoefde ik niet lang te aarzelen. Het enige twijfelpuntje was of het niet alleen voor jong publiek zou zijn. En dat is het het niet, zoals al aangegeven, prima geschikt voor leeftijden van 12 tot 99!
Het boek geeft een goed beeld van het leven in Doggerland door de tijden heen.
Het is prachtig vormgegegen, de teksten zijn duidelijk, de illustraties zijn goed getroffen.
Ik ben erg blij met dit juweel op mijn boekenplank.

Honderdduizenden jaren geleden was er al wel een Noordzee, maar tussen het Europese vasteland en Groot-Brittannië lag een brede strook land: Doggerland. Het was een rijk gebied, waar jager-visser-verzamelaars alles hadden wat hun hartje begeerden.
♥
In het boek 'Onder de golven', van Linda Dielemans maak je een tijdreis van een miljoen jaar, langs ijswoestijnen, reusachtige watervallen, kolkende rivieren en verwoestende vloedgolven. Het is een reis voor jong en oud naar een verdwenen prehistorische wereld in de Noordzee: Doggerland.
♥
Al reizende kom je door middel van non-fictie en korte fictieverhalen (vanuit het perspectief van de 'mogelijke' bewoners) van alles te weten over de prehistorische bewoners van dit bijzondere land, en hoe ze zich staande hielden in een omgeving en een klimaat dat steeds veranderde. De schilderachtige illustraties van Djenné Fila, vullen de tekst aan om het verdwenen beeld in te vullen.
♥
Onder de bodem van de Noordzee ligt een verdwenen landschap. Op zijn hoogtepunt strekte het zich uit van Nederland tot Groot-Brittannië naar Denemarken en de zuidelijke punt van Noorwegen. In totaal meer dan 200.000 vierkante kilometer. Nog altijd worden er sporen en voorwerpen uit Doggerland gevonden op de bodem en stranden van de Noordzee. Van prehistorische werktuigen van vuursteen, gewei en bot, waaronder imposante vuistbijlen van Neanderthalers tot fossielen van de prehistorische dieren die er leefden, zoals botten en kiezen van mammoeten.
♥
Het klimaat op de wereld verandert de hele tijd. Tegenwoordig sturen wij met z’n allen een hoop schadelijke gassen de lucht in waardoor de aarde heel snel opwarmt, maar onze planneet heeft ook een eigen ritme van afkoelen en weer opwarmen. Zo kregen de Doggerlandbewoners na de laatste ijstijd, zo’n 11.000 tot 7.000 jaar geleden, te maken met grote klimaatveranderingen, net als nu. Het zeewater steeg en na een enorme tsunami verdween Doggerland uiteindelijk onder de golven.
♥
Onder het lezen en bekijken van dit boek, waarin de verschillende perioden staan weergeven, dringt het goed door hoe veranderlijk Doggerland moet zijn geweest. Het is een avontuurlijke en inzichtelijke geschiedenis over de Neanderthalers, Homo antecessor en Home sapiens geworden.
♥
De teksten worden voorzien van illustraties van gebruiksvoorwerpen en een kaart van de status van Doggerland in de bewuste periode. Een ideaal boek (voor scholen, naschoolse opvang en thuis) ter introductie van de prehistorie. Mochten er nog onduidelijkheden zijn dan is achter in het boek een verklarende woordenlijst te vinden. Kortom dit is een ideaal boek voor nieuwsgierige ontdekkers met interesse voor geschiedenis.

♥