'Geschiedschrijving heeft afstand nodig, het laten verstrijken van tijd is immers nog altijd de beste manier om een overzicht te scheppen.' schrijft Geert Mak, doelend op de veel langere rijpingstijd van zijn eraan voorafgaande boek In Europa, in de bijsluiter van Grote Verwachtingen. Vanuit die optiek is deze Epiloog Bij Grote Verwachtingen natuurlijk een enorme sprong in lasvlamachtig ochtendlicht. Met 16 leesgenootschapsleden die daar na het moederboek Grote Verwachtingen (qua leesbeleving te veel uiteenlopende reacties om tot een eensluidende conclusie te kunnen komen) nog behoefte aan bleken te hebben, gingen wij het in toiletboekjesformaat gepresenteerde EBGV te lijf.
Corona, COVID-19, de pandemie van ónze tijd. Wij hebben, alleen al in onze leesclub, Wilma en Raymond eraan verloren; om over degenen onder ons die op het spreekwoordelijke randje bivakkeerden maar niet te spreken. Van die macabere dierenmarkt in het Chinese Wuhan tot de levensechte (in dit licht een fout woord zeg!) begraafplaatsen en crematoria in eigen woonomgeving. Een gruwelijk onderwerp dus, geflankeerd door de pest, de Spaanse griep, de Hongkonggriep, ebola, aids, het Hendra-virus, SARS en al die andere pandemieën die zo genadeloos huishielden. Van de biologische corona, via besmettingshaarden, nog onschuldige menselijke distributiekanalen, te late lockdowns en mega-asociale ontkenners als superverspreiders tot de anderszins vernietigend inhakkende financiële corona, die via lawine- en domino-effecten nog veel méér ondernemers (en uiteindelijk het personeel daarvan) onderuit zal gaan halen. Narigheid in het kwadraat. Maar het moet gezegd, paradoxaal genoeg heeft Geert Mak, in het ook nu nog nauwelijks schaduw toestaande ochtendlicht van déze geschiedenis routineloos rondtastend en daarom aanmerkelijk minder dan anders 'schoolmeestertje Mak', de naargeestige lading van dit werkje tot een vlot leesbaar geheel gemaakt. Daar kan de wat zwakke greep naar een brief uit 2069 (Geschiedschrijving bij omgekeerde afstand is net zoiets onwerkelijks als toepassing van negatieve rente, meneer Mak, past u daar in het vervolg een beetje mee op.) weinig aan af doen.
Na afronding weliswaar: vier sterren.
