3,5 sterren, als de karakters wat meer diepte hadden gehad waren het er 4 geweest.
Het boek neemt je mee door de eerste helft van de vorige eeuw. Daarin volg je de levens van vier jonge vrouwen en dat van hun naaste vrienden, woonachtig in Hamburg. WO I is net achter de rug, Duitsland heeft de oorlog verloren en het leven moet weer vorm krijgen. Dat begint met herstellen van de schade, vervolgens de opkomst van de nazi,s, WO II en ook het verlies daarvan.
De hoofdstukken zijn verdeeld als sprongen in de tijd, met soms wat kortere periodes ertussen en soms wat langere. Gedeeltelijk is dat jammer, omdat de geschiedenis zo wel heel snel aan je voorbij trekt. Van de andere kant waren de oorlogsjaren voor veel mensen natuurlijk net zo goed het leven van alledag. Werk gaat door, er wordt getrouwd en gescheiden, kinderen worden geboren. De oorlog levert bijzondere omstandigheden op, maar niet voor iedereen even heftig.
Door een wat nuchtere afstandelijkheid in woord en zin laat het boek zich lekker vlot lezen. Die afstandelijkheid maakt ook dat je niet echt in de karakters kruipt en hun leven mee beleeft, maar van buien af volgt. Daardoor mis ik ook wat meer diepgang. Dat neemt niet weg dat het lekker lezen is, zeker als je van geschiedenis houdt en deze ook eens van een andere kant wilt bekijken. Of van familiekronieken, want dat kun je met deze en de komende twee delen nog aardig uit de voeten.
Tenslotte kwam ik na het lezen - aangezien ik meestal niet eerst naar de laatste pagina's kijk - tot de ontdekking dat er achterin een plattegrond van Hamburg was opgenomen. Die had ik liever voorin gezien, bij het overzicht van de belangrijkste personages.