Geschreven bij De man zonder ziekte
De man zonder ziekte van Arnon Grunberg, het boek dat ik in de afgelopen 5 uur mezelf eigen heb gemaakt, beschrijft het chaotische levensverhaal van Samarendra (Sam) Ambani een architect uit Zwitserland. Grunberg heeft deze psychologische roman gepubliceerd in mei 2012, het verhaal heeft betrekking op de zeer ongemakkelijke processen in het Midden Oosten gedurende de, daar nog steeds aanwezige, oorlog.
De Zwitser met Indische afkomst Samarendra Ambani, iedereen noemt hem Sam, is een architect die uit het juiste hout gesneden is. Hij wil de wereld zijn architectuur laten zien en hoopt dus ook door te kunnen breken buiten Zwitserland. Deze kans wordt hem geboden: het World Wide Design Consortium (WWDC) heeft de wereld uitgedaagd om een operagebouw te ontwerpen voor Bagdad. Sam wil deze kans niet laten liggen en besluit mee te doen. Hij wordt uitgenodigd in Bagdad samen met de twee andere mogelijke prijswinnaars. Het enige punt is dat de twee andere prijswinnaars nooit op zullen dagen, Sam is alleen in Bagdad en wordt 24 uur per dag bewaakt in zijn “safe house”.
Als Sam weet te ontsnappen ontketend zich een ongelooflijke keten van onheil die Sams leven overhoop gooit. Met alle gevolgen van dien.
Het verhaal wordt vertelt in twee delen, deze delen kunnen op verschillende manieren geïnterpreteerd worden:
- als twee projecten die Sams leven zullen veranderen
óf
- als twee delen
De delen zijn op chronologische wijze vertelt met zo nu en dan een weemoedige Sam die terug denkt aan het verleden, toen zijn leven nog min of meer geordend was. De verhaal motieven die Grunberg naar voren laten komen zijn overduidelijk: vervreemding van de wereld en je eigen familie, schuld of onschuld en fictie of werkelijkheid. Het enige nadeel is dat de cocktail der motieven in Grunbergs boek je vertwijfeld achter laat.
De personages in het boek komen tot leven gedurende het verhaal, je kunt nog net hun hart niet horen kloppen, maar het zouden zomaar uw buren kunnen zijn. Gezien de oneerlijke procedures die gelden in het Midden Oosten, procedures waar Sam mee in aanraking komt, is het verhaal zeer geloofwaardig op papier gezet. Het laat een beeld achter dat niet snel meer verdwijnt. De man zonder ziekte is zeer aangrijpend, je wilt verder lezen uit nieuwsgierigheid en uit medelijden met Sam. Je wilt weten of Sam zijn leven weer op de rails kan krijgen. Ook is het verhaal enigszins schokkend in seksuele context: “ ‘Kun je plassen?’ ‘Hoe bedoel je?’ ‘Op mij.’ (pagina 105) … ‘Wordt je er ook een beetje opgewonden van?’ wil Nina weten. Hulp alleen is kennelijk niet voldoende. Hij knikt (pagina 107)”
De normen en waarden in het boek komen eigenlijk te vervallen, in het Midden Oosten gelden er namelijk ook geen normen en waarden. De politie heeft altijd gelijk, het maakt niet uit of dat ook daadwerkelijk zo is of niet. Sam reageert echter merkwaardig positief op het feit dat de politie niet geloofd dat Sam een architect is, alsof hij zich er bij neer legt. Dit is een reactie uit onverwachte hoek, maar eentje die ook een vraag met zich oproept tijdens het lezen.
Het verhaal op zichzelf is een samenhangend geheel dat lekker wegleest, de inhoud blaast je van je stoel en zorgt er voor dat je na het lezen het boek tot in de late uurtjes reflecteert met jezelf. De inhoud roept vragen op. Het taalgebruik is op niveau en vaak ironisch. Elke pagina heeft wel een humoristische ondertoon die er voor zorgt dat het niet gaat vervelen. Het boek is mooi geschreven en geeft pas problemen als je het uit hebt, het is niet voor niets een psychologische roman.
Al met al kan ik dit boek ten zeerste aanraden voor mensen die graag een avondje vertoeven met lezen, met zijn 218 pagina’s ben je er wel een avondje zoet mee. Het boek is niet moeilijk opgebouwd en is goed te volgen, de personages levensecht en de gebeurtenissen geloofwaardig. Ik waardeer het daarom met 4 sterren. De man zonder ziekte, Samrendra Ambani, zal u na het lezen altijd bij blijven.
