Geschreven bij The Holy Roman Empire
Fantastische, complete en inzichtgevende verhandeling over een belangrijk onderdeel van de geschiedenis waar we in Nederland veel te weinig van af weten. Onze visie op het Heilige Roomse Rijk blijkt tot op heden nogal te zijn gekleurd door nationalistische geschiedschrijvers uit de negentiende en vooral de twintigste eeuw, met als dieptepunt de karikatuur geschilderd door het nazistische Duitsland. Peter Wilson weet een overtuigend beeld neer te zetten van een verrassende multiculturele samenleving, waar ook het huidige Nederland tot 1648 een integraal deel van heeft uitgemaakt. Een aspect dat je in het canon van de vaderlandse geschiedenis niet zult tegenkomen. Het Heilige Roomse Rijk was in veel opzichten zijn tijd vooruit, met een goed georganiseerde postdienst, drukpers, de eerste kranten ver voor die elders in Europa in zwang kwamen en een goed functionerend juridisch fiscaal systeem. Overleg en consensus waren in het Rijk goed ontwikkeld. Misschien is het z.g.n. polderen helemaal niet zo exclusief Nederlands.
Het is geen gemakkelijk boek, mede vanwege de ongebruikelijke structuur, die niet conventioneel lineair historisch is, maar opgebouwd langs vier thema's, waardoor je soms het spoor wat bijster raakt. Er staat een serie duidelijke kaarten in, waarin je de historische ontwikkeling van het Rijk goed kunt volgen. Stambomen van de belangrijkste families ontbreken niet. Verder een complete lijst van keizers en Duitse (Roomse) koningen, inclusief onze eigen Willem (de Hollandse graaf Willem II), die overigens wordt gerekend tot de z.g.n. "little kings". Aan het einde van het boek staat verder een uitgebreide complete chronologie. Het boek wordt verlucht met een aantal fraaie en relevante platen in kleur.
Een van de verrassendste delen van het boek is het eindhoofdstuk over de erfenis van het Rijk ("Afterlife"), waarin een aantal behartenswaardige opmerkingen over de huidige Europese Unie worden geponeerd, waaruit blijkt dat er opmerkelijke parallellen zijn tussen het functioneren van het Rijk en de huidige EU. Het boek is geschreven voor de Brexit, maar biedt toch goede hoop voor de komende duizend jaar Europese geschiedenis.