De ommegang

Mensen die historische literatuur interessant vinden kennen vaak de naam Jan van Aken wel. Hij staat bekend om zijn dikke pillen, die echter niet alleen dik zijn, maar vooral fantastisch geschreven. "De ommegang" is weer vintage Jan van Aken! De schrijver heeft gekozen voor een roerige periode: het begin van de 15de eeuw. Aan de hand van Isidorus van Rillington, architect, heelmeester, uomo universale, neemt van Aken ons mee op een letterlijke reis, waarbij een flink deel van de toenmaals bekende wereld wordt bereisd. Ondertussen maken we als lezer kennis met Isidorus en met zijn streven om zich alle kennis eigen te maken. In dit uiterst levendig geschreven boek leren we niet alleen een periode kennen, maar ook een tot mislukking gedoemd streven van Isidorus: het in zich opnemen van alle inzichten.

Ik had veel van dit boek verwacht, in de kritieken werd het behoorlijk opgehemeld. Het viel me zeer tegen. De auteur speelt nogal leentjebuur bij andere historische romans (o.a. Pillars of the earth) en het verhaal - voor zover je daar van kunt spreken - kabbelt voort zonder spanningsboog of echt plot. Personages krijgen geen karakterkenmerken mee en worden niet uitgediept zodat als er iets met ze gebeurt, het je als lezer koud laat. De auteur schrijft vloeiend maar scenes zijn erg voorspelbaar en als je al eerder goede (internationale) historische romans hebt gelezen is het allemaal weinig origineel.

Geschreven bij De ommegang

Als liefhebber van historische romans begon ik vol verwachtingen aan 'De Ommegang' van Jan Van Aken, ook omdat het boek bekroond werd met de Bordewijkprijs en reeds vele malen herdrukt werd. Maar wat een ontgoocheling! Het betreft hier een doodgewone avonturenroman voor volwassenen in de slechtste betekenis van het woord: totaal ongeloofwaardig, vergezocht en voorspelbaar. De hoofdpersoon spreekt vloeiend Engels, Frans, Duits, Italiaans, Arabisch, ja, zelfs Perzisch en kent tientallen boeken uit het hoofd, tot daar aan toe. Nog veel erger is dat het gaat om een verhaal zonder diepgang, met personages die, net als het decor, van karton lijken. De verteller van het verhaal, (het alter ego van de auteur?) is van bij de geboorte een overtuigd atheïst en maakt in de loop van de volgende 600 bladzijden ook geen enkele persoonlijke ontwikkeling mee: hij weet hoe het zit, en deze waanwijsheid neemt bij momenten dermate groteske proporties aan dat ik dacht dat het om een parodie ging. (En natuurlijk moet er om de dertig bladzijden geneukt worden, kwestie van onderweg niet al te veel lezers te verliezen.) Tenslotte doet ook het taalgebruik van de auteur meermaals de wenkbrauwen fronsen: een rat 'hobbelt' over de kasseien, en even later 'hobbelt' ook de verteller over dezelfde kasseien, wel: mijn exemplaar van 'De ommegang' hobbelt eerstdaags naar De Slegte.