De uitvinding van de mensheid

Hoe en onder welke historische omstandigheden gaan mensen vreemdelingen als medemensen of zelfs als gelijken beschouwen? De meeste boeken over cultuurverschil leggen de nadruk op ongelijkheid en confrontatie. De uitvinding van de mensheid draait het perspectief om. Het geeft een beknopte wereldgeschiedenis van denkbeelden over gelijkheid die de grenzen van culturen en civilisaties overschrijden. Gelijkheidsideeën zijn te vinden in de grote wereldgodsdiensten, maar ook in de Griekse en Chinese filosofie. Diderot en andere verlichtingsdenkers ontwikkelden een kosmopolitisch egalitarisme. In de negentiende eeuw kritiseerde de ex-slaaf Frederick Douglass het racisme. De Universal Declaration of Human Rights was een minder ‘westerse’ onderneming dan vaak is beweerd. In de epiloog geeft de schrijver zijn visie op het huidige debat over gelijkheid en cultuurverschil. Siep Stuurman is hoogleraar Ideeëngeschiedenis aan het Centre for the Humanities van de Universiteit Utrecht. Voor zijn vorige boek, François Poulain de la Barre and the Invention of Modern Equality (Harvard, 2004), ontving hij de George Mosse-prijs van de American Historical Association. Bij Bert Bakker publiceerde hij eerder Wacht op onze daden. Het liberalisme en de vernieuwing van de Nederlandse staat (1992), Staatsvorming en politieke theorie. Drie essays over Europa (1995) en Het tragische lot van de gravin van Isenburg (1999). ‘“Cultuur” en “ideeën” worden tegenwoordig alom weer beschouwd als drijvende krachten in de geschiedenis. (...) Dat maakt Stuurman zonneklaar in dit majestueuze boek - en dat is geen geringe presentatie.’ NRC Handelsblad ‘Stuurman heeft zich in dit lijvige boek, dat gerust zijn opus magnum kan worden genoemd, tot taak gesteld de ontwikkeling van het idee mensheid in al zijn varianten haarfijn uit de doeken te doen.’ de Volkskrant