Geschreven bij Prosperity without Growth
Een vriendin van me, die nogal begaan is met het milieu, vroeg eens aan me waarom onze economie gebaseerd is op groei. Is het nooit genoeg, vroeg zij zich af. Is het mogelijk om een economie te bedenken die niet uit gaat van het paradigma van groei? Dat is het onderwerp van het boek “Prosperity without growth” van Tim Jackson.
Jackson noemt twee determinanten die ten grondslag liggen aan de noodzakelijke groei in het huidige economische paradigma: het profijtbeginsel dat leidt tot voortdurende technologische ontwikkeling en een daarmee gepaard gaande toename van arbeidsproductiviteit enerzijds en het uitdrukken van voorspoed in termen van goederen anderzijds. Toenemende arbeidsproductiviteit leidt of tot meer productie (groei) of tot werkloosheid. Groei ligt dus vast in de structuur van onze economie. Maar groei in een eindige wereld leidt vroeg of laat tot problemen. Die grenzen komen nu in zicht of zijn op sommige gebieden zelfs al overschreden.
Jackson komt met een beargumenteerd alternatief. Dit vereist een nieuwe definitie van voorspoed, in termen van familie, tot een groep behoren en samenleven. Tevens is het nodig om toenemende arbeidsproductiviteit te vervangen door andere investeringen, die minder beslag leggen op de natuurlijke hulpbronnen. Dit is een overweldigende taak en dit wordt beslist niet ontkent door de auteur.
Tijdens het lezen vroeg ik me wel af: wat zijn de consequenties van het investeren in het vergroten van de draagkracht van de aarde? Is daarmee (tijdelijke) groei weer mogelijk? Dat verandert uiteraard niets aan het principiele probleem (je loopt alleen later tegen de grenzen aan). Tenslotte: de aarde is eindig. Maar wat als we uitbreiden naar de ruimte? Het heelal is groot. Voordat we daar tegen de grenzen aanlopen…
Dit is een zeer interessant boek dat ik van harte kan aanbevelen. Het is zeer leesbaar en zet je aan het denken. We gaan het tijdens ons leven meemaken.
