Schiet maar, ik ben toch al dood

Geschreven bij Schiet maar, ik ben toch al dood

Een historische roman die mijn aandacht vasthield door alles wat er in gebeurde. Zowel door de gebeurtenissen in de families waar het hier over gaat als door wat er tegelijkertijd in de wereld om hen heen gebeurde.

Het verhaal begint op het punt in de geschiedenis waar Marian Miller in het moderne Jeruzalem op zoek gaat naar Aaron Zucker. Ze ontmoet Ezechiël, zijn vader. Marian is een medewerkster van Vluchtelingenwerk dat gesubsidieerd wordt door de EU en ze heeft als taak de problemen te onderzoeken van mensen die door oorlogshandelingen of en door andere oorzaken zoals natuurrampen verdreven zijn van de plaats waar ze leefden.
Hoe actueel kan een verhaal zijn?
In het geval van Marian gaat het weliswaar over Palestijnen, maar ook hier zijn het vluchtelingen waar het verhaal over handelt. Niet alleen Palestijnen, maar ook Joden hebben moeten vluchten zoals Ezechiël vertelt.
Zijn vader Samuel was een Rus van Poolse afkomst uit het Rusland van de tsaren.
'Als u tijd hebt om naar die geschiedenis te luisteren…'
'Het kan een manier zijn om de dingen beter te begrijpen.'

Het was alsof ik mee mocht luisteren naar de verhalen over de glamour van Parijs, ook in die tijd was het al een stad van grote allure. Over de generaals, de pasja's van het Ottomaanse Rijk en over de Nazi-vernietigingskampen. En hoe de personages in die tijd door het leven gingen.
Wanneer Samuel in het Beloofde Land aankomt, ontmoet hij Ahmed. Een Palestijn waarvan hij een stuk land kan kopen. Ze worden vrienden en wonen in 'De tuin van de hoop' zoals ze de kleine samenleving noemen die daar ontstaat met mensen van allerlei origine. Zowel Joden als Palestijnen wonen daar. Ze moeten wel aan elkaar wennen, maar er is steeds hoop en vooral vriendschap!

Deze auteur heeft alles zo goed beschreven dat het was alsof ik er bij aanwezig was. De kleding, de geuren die uit de keukens kwamen en de sociale gewoontes van de diverse volken. Bovendien benadrukt ze in deze roman dat historische aspecten belangrijk zijn voor de ontwikkeling van de mensen in de tijd waarin ze leven. Hoe ze zichzelf als mens ontwikkelen, hoe ze denken en voelen, het hangt af van wat er in de wereld gebeurt.
Hoewel er veel herhaald werd en de familiebanden van de personages benadrukt werden heb ik me geen moment verveeld gevoeld tijdens het lezen van deze roman. Belangrijk is dat Julia Navarro twee heel verschillende standpunten heeft kunnen benadrukken, zonder een oordeel te vellen. Er wordt wat meer verteld over het Joodse standpunt, maar ik heb aangenomen dat het komt door de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. De mensen lijken steeds op de vlucht te zijn of voelen zich aangevallen door de andere bevolkingsgroep.

‘Denk je dat wij, Arabieren en Joden, ooit nog eens samen kunnen leven?’ vroeg Ayah haar, terwijl ze haar tranen droogde. ‘Pas wanneer er zo veel doden zijn dat nog een dode meer ondraaglijk zal blijken. Dan zullen de mensen pas met elkaar gaan praten.’

Naarmate het einde van het boek nadert komt een plotwending die ik niet verwacht had. Ik kon mijn tranen niet bedwingen, zo heeft het me gegrepen. Hier komt ook de titel aan de orde.
Ik ben blij dat ik dit boek heb gelezen, het heeft me zoveel inzicht gegeven in wat er is gebeurd in de honderd jaar waarin het verhaal zich afspeelt. Het is fictie, maar geeft veel inzicht in de werkelijkheid.
Twee families, gescheiden door het geloof maar bij elkaar door hechte vriendschap. Je voelt hun angst voor de toekomst en de hoop op betere tijden. Soms tegen beter weten in.

Geschreven bij Schiet maar, ik ben toch al dood

in lange tijd niet zo'n mooi uitgebalanceerd verhaal gelezen over Israel; zowel over de achtergrond van de joden die naar Israel kwamen vanuit oost Europa ,vluchtend voor de achtervolging en de pogroms, als ook over de levens van de arabieren die hier al woonden. vriendschappen worden beschreven en ook de druk die in de loop van de jaren op die vriendschappen komt te staan als het land steeds meer in een onderlinge oorlog terechtkomt. helaas valt de invloed van de sephardische joden ( die voor het grootste deel in arabische landen woonden voor ze, vooral na 1948, naar Israel kwamen) buiten het bestek van het boek.

Geschreven bij Schiet maar, ik ben toch al dood

Een heerlijke dikke pil waar ik echt even voor ging zitten, dat was mijn eerste indruk.
Er lopen door dit verhaal een aantal rode draden die het de gebeurtenissen bij elkaar houden, Marian, een medewerker van Vluchtelingenwerk doet een onderzoek en gaat daarvoor in gesprek met Ezechiel, een oude Joodse man. Wat eerst een moeizaam en standaard gesprekje lijkt te worden gaat al snel over in een diepgaand interview waarbij de beide mensen zichzelf lijken te verliezen.
Dan begint het eigenlijke verhaal, het verhaal van een Joodse familie, de familie Zucker en een Palesteinse familie, de familie Ziad.

Het verhaal begin rond 1890 in Rusland, ook daar werden al Joden vervolgd en velen van hen vluchten naar Palestina in de hoop daar een nieuwe toekomst op te bouwen. ZO ook Samuel Zucker, nadat hij zijn familie heeft verloren vlucht hij met vele Joden naar het beloofde land. Daar wonen nu arme Palestijnen en omdat Samuel rijk is heeft hij de mogelijkheid om een stuk land te kopen van de Palestijn Achmed. Ze worden vrienden en besluiten samen het land te verbouwen en er samen te gaan wonen.Ze noemen de plek “De tuin van de hoop.” Ze hopen hier met elkaar gelukkig samen te kunnen leven.
De ene familie is Joods en de andere Palestijns. Wij weten wat er sinds die tijd allemaal is gebeurd, hoe kan dit goed aflopen?
De tuin van de hoop is de tweede rode draad die de verhalen verbindt.

De politieke gebeurtenissen hebben direct invloed op de levens van de mensen die in de tuin van de hoop samen leven en werken. Het leidt tot onmogelijke liefdes, vrienden die elkaar helpen en even later niet meer vertrouwen en als er steeds meer vluchtelingen in Palestina aankomen pure strijd om de grond.
Er gebeurt zoveel in dit boek, het is bijna niet in een recensie samen te vatten. Het verhaal laat je niet meer los omdat het door de gebeurtenissen uit het nieuws van nu ook weer dichtbij komt. De passages die mij het meest bij zijn gebleven is het verhaal in het begin als de familie Zucker wordt opgejaagd en bijna helemaal uitgeroeid tijdens de Russische revolutie en daarnaast de gebeurtenissen uit de tweede wereldoorlog. De families lijken nooit echt tot rust te komen, er zijn verschillende opstanden en er is die constante strijd om de verdeling van het land dat we nu Israël noemen.
Wat dat met de hoofdpersonen uit dit boek doet is zo intens beschreven. Gedetailleerd en met veel gevoel. Het is nooit saai, het is wel een boek waar je vaak in wilt terugbladeren omdat je wilt weten hoe het ook alweer zat. En het is een verhaal dat je niet snel weer oppikt als je het boek een tijdje weg hebt gelegd. Je moet je aandacht er wel echt bijhouden.

Dan komt er nog een laatste onverwachte plotwending die een mooi einde maakt aan dit bijzondere boek. Een boek dat voor velen een eye opener zal zijn, en voor de mensen die net als ik van familiegeschiedenissen houden en van waargebeurde verhalen is het puur en vol aandacht genieten. Voor scholen zou het een samensmelting kunnen zijn van maatschappijleer, godsdienst- en geschiedenisles.