Inhoudsopgave Colofon 1. Inleiding 2. Voor- en nadelen van emigratie naar Duitsland Voordelen Nadelen 3. Nederlandse fiscale aspecten bij vertrek naar het buitenland Wanneer er sprake van emigratie ? Belasting en woonplaats Het jaar van vertrek Verplichte aanslag Wanneer ontvangt u een teruggaaf ? Voorlopige teruggaaf Uw Nederlandse paspoort en de belastingen Verschil binnen- en buitenlandse belastingplicht Inkomen uit werk en wonen in Nederland Inkomen uit pensioenen en uitkeringen Winst uit aanmerkelijk belang Inkomen uit een woning in Nederland Eigenwoningforfait Emigratie en de eigen woning Geen hypotheekschuld Als de woning in Nederland niet tot uw beschikking staat Negatieve inkomsten uit werk en woning Inkomen uit sparen en beleggen Welke vermogensbestanddelen vallen in box 3 als u in het buitenland woont Binnenlands belastingplichtig en bezittingen in het buitenland Aftrek van schulden Buitenlands belastingplichtigen en hun partner 4. Keuzemogelijkheid binnenlandse of buitenlandse belasting¬plicht Het recht om te kiezen voor binnenlandse belastingplicht geldt voor Nederlandse inkomstenbelasting en premies volksverzekering Voor wie is de keuze voor binnenlandse belastingplicht interessant ? Opmerkingen omtrent keuzeregeling binnenlands belastingplich¬tige Persoonsgebonden aftrekposten Buitenlands belastingplichtigen hebben geen recht op Tegemoetkoming voor inwoners van Duitsland Heffingskortingen 90 % regeling Wijziging van binnenlandse in buitenlandse belastingplicht Terugploegregeling 5. Uw tweede huis in het Nederlandse belastingstelsel Hoofdverblijf Belastingverdrag ter voorkoming van dubbele belastingheffing Rekenvoorbeeld Verhuur vakantiewoningen als bedrijfsactiviteit 6. Conserverende aanslagen Conserverende aanslag bij emigratie Wanneer worden conserverende aanslagen opgelegd ? Uitstel van betaling van conserverende aanslag Conserverende aanslag en uw pensioenrechten Kapitaalverzekering Eigen Woning (KEW) Meenemen van uw KEW bij emigratie en aankoop van een huis in Duitsland Beroep op het hoge vrijstellingsbedrag Belast rentebestanddeel Kapitaalverzekeringen van vóór 2001 Uw Nederlandse kapitaalverzekering en de belastingen in Duitsland Lijfrenteverzekering Aanmerkelijk belang Uitstel van betaling Het stellen van zekerheid Rechtszaken en uitspraken Conclusies conserverende aanslag bij emigratie Reparatiewetgeving 7. Nederlands-Duits Belastingverdrag Welk inkomen wordt waar belast ? ABP Pensioen Voorbeelden ter voorkoming van dubbele belastingheffing Het nieuwe Nederlands-Duits Belastingverdrag 8. Emigratie en de Nederlandse sociale verzekeringen Gevolgen voor de Nederlandse volksverzekeringen Recht op AOW bij vertrek naar het buitenland Herziening vrijwillige AOW/ANW ANW Sociale (werknemers) uitkeringen WW-uitkering WAO + WIA Verschillen Nederlandse en Duitse sociale zekerheid Opmerkingen m.b.t. sociale zekerheid in Duitsland AOW en ANW Premies Arbeids/ en uitkeringssituaties indien u in Duitsland woont 9. De nieuwe Nederlandse zorgverzekeringswet en de AWBZ bij emigratie naar Duitsland Gevolgen bij emigratie en uw Nederlandse zorgverzekering Algemene regelgeving Inhoudingspercentages Nederlands eigen risico Duits eigen risico Bijzondere situaties U woont in Duitsland en werkt in Nederland in loondienst Rechten van uw gezinsleden Rechten in Nederland Erkende zorgverzekeraars in Duitsland Woonlandfactor Rekenvoorbeeld Invoering ZVW en de gevolgen voor de vrijwillige AWBZ Nieuwe regelgeving vanaf 1 mei 2010 Keuzevrijheid zorg Indicatiestelling AWBZ in het buitenland Keuzerecht voor grensarbeiders Nederlandse of Duitse zorgpas Aanvullende verzekering Europese sociale zekerheidsverordening U woont in Duitsland en werkt in Nederland als zelfstandige U woont in Duitsland en bent zowel in Nederland als in Duitsland werkzaam U staat ingeschreven bij een Nederlandse hogeschool/universiteit en woont in Duitsland De gezinsleden van een verzekerde die zelf niet in Duitsland wonen U woont in Duitsland en ontvangt een pensioen uit (uitsluitend) Nederland U woont in Duitsland en ontvangt een pensioen uit Nederland U woont in Duitsland en werkt als ambtenaar in Nederland Rechten in Duitsland & Nederland Medische behandeling buiten Duitsland Aanvullende zorgverzekering Werken in Duitsland, wonen in Nederland 10. Werken in Duitsland & de Nederlandse fiscus Grensarbeidersregeling U werkt voor een in Duitsland gevestigde werkgever Wanneer komt men in aanmerking voor de 90% regeling ? Voorlopige teruggaaf voor heffingskortingen U werkt voor een werkgever, die niet in Duitsland gevestigd is Minder dan 183 dagen in Duitsland Meer dan 183 dagen in Duitsland Voorkoming van dubbele belastingheffing Rekenvoorbeeld Vrijstelling of vermindering premie volksverzekering Overige gevolgen voor het niet doen van aangifte in Nederland Toerekenen aftrekpost aan Uw fiscale partner Doorschuifregeling Sociale verzekeringsuitkeringen en pensioenen uit Duitsland 11. Ondernemers en vertrek naar Duitsland Gevolgen van emigratie voor ondernemers De WAZ Conserverende aanslag voor aanmerkelijk belang Het aanstellen van een fiscaal vertegenwoordiger Wanneer is het verplicht een fiscaal vertegenwoordiger aan te stellen ? Wie kan er optreden als fiscaal vertegenwoordiger ? 12. Duitsland in vogelvlucht Ligging Klimaat Bevolking Bevolkingsontwikkeling Spreiding van de bevolking Bevolkingsgroei Beroepsbevolking Overheid en bestuur Centrale regering Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht De Federale regering Overzicht deelstaten Regionale beschrijving (overzicht regio´s) Politieke partijen Verkiezingen 2013 Religie Economie Duitse etiquette, omgangsvormen en arbeidscultuur Taal Duits media 13. Oriëntatiefase Motieven voor de vestiging of aankoop van onroerend goed in Duitsland Waar kopen ? Checklist waar kopen ? Hoe vindt U onroerend goed ? Wat kopen ? Oriëntatie-checklist wat kopen ? Vraagprijs Checklist vraagprijs Staat van onderhoud van het huis Wanneer op huizenjacht ? Ontwikkeling Duitse onroerendgoedmarkt Ontwikkeling onroerendgoedprijzen Tips/waarschuwingen 14. Aankoop van een appartement Appartementsrecht Vereniging van eigenaren Vergaderingen Checklist aankoop appartement Gemaakte afspraken Financiële aspecten Verzekeringen Inhoud vergaderingen 15. Aankoop Duits onroerend goed Duitse makelaars Vestigingsvoorwaarden Duitse makelaar Makelaarscourtage Aankoop van onroerend goed op een veiling 16. Het Duitse koopproces; juridische en notariële aspecten Wetgeving Vergunningen Energielabels Verschillen met Nederland Notariële akte De taken van de notaris Nadelen van een Nederlandse notaris Geen voorlopig koopcontract/voor-overeenkomst in Duitsland Verplichtingen koper Van koopovereenkomst naar notariële akte Ontbindende voorwaarden in de koopovereenkomst Nadeel ontbindende voorwaarden Boeteclausules Tips en adviezen bij ondertekening van de koopakte en de overdracht Inschrijving in het "Grundbuch" Wat vindt men in het "Grundbuch" ? Wanneer vindt de inschrijving in het kadaster plaats ? Wat heeft u nodig voor inschrijving in het kadaster ? Wat kan er mis gaan na ondertekening van de notariële akte ? Voorinschrijving/aantekening in het Grundbuch Betaling van de koopsom Kosten bij aankoop van Duits onroerend goed Taxatiekosten Afrekening met de notaris 17. Het kopen van (bouw)grond Ruimtelijke ordening en bestemmingsplannen Bouwplanningsrecht Bouwverordeningsrecht De dienst bouw- en woningtoezicht Wanneer kan een perceel bebouwd worden ? Toegestane bouwplannen in het buitengebied Hoe kan een perceel bebouwd worden ? Toegestane wijze van het gebruik van de bouwgrond Toegestane mate van het gebruik van de bouwgrond Grondvlakfactor Gebruiksfactor Bouwwijze, bouwlijnen, bouwgrenzen Het ABC van het Duitse bouwproces Aanvraag van een bouwvergunning Verzoek om een voorlopige bouwvergunning Ontsluiting van het perceel Wat behoort tot een gewaarborgde ontsluiting ? Aansluiting op de aanvoerleidingen en de riolering Hoe hoog zijn de ontsluitingskosten ? De verdeling van de ontsluitingskosten Wanneer dient de ontsluitingsbijdrage te worden betaald ? Kostensplitsing Recht van opstal Juridische aspecten van erfpacht Vergoeding van de pachter aan de verpachter Canon Rechten en plichten van de pachter Wat zijn de voor- en nadelen van recht van opstal ? Wanneer vervalt het recht van opstal ? Duur van het erfpacht Opzeggen erfpachtrecht Checklist erfpacht Vruchtgebruik Recht van overpad Adviezen en tips voor kopers van (bouw)grond Wat niet kopen ? Waarom kan grond ongeschikt zijn als bouwgrond Slopen 18. Het bouwen van een huis in Duitsland Mogelijkheden om in Duitsland een huis te bouwen Via een projectontwikkelaar Via een aannemer Keuze van de aannemer Wat moet er in het bouwcontract staan ? Wat moet er in een bouwcontract verplicht vermeld worden ? Checklist inhoud bouwcontract Wanneer wordt het nog te bouwen huis uw eigendom ? De bouwsom Wanneer betaalt u welk deel van de bouwsom ? Bouwrente en renteverlies Mogelijk faillissement van uw aannemer Bouwen via een architect Rol van de architect Bouwbestek Wat vast te leggen in het contract met de architect ? Kosten van een architect Problemen met architecten Checklist wat te bespreken met uw architect Soort opdracht Volledige opdracht Beperkte opdracht Aanvraag bouwvergunning Geldigheid bouwvergunning Bouwgaranties Vrijwaringsrechten Afzien van vrijwaring Zwartwerkers Voorlopige en definitieve oplevering Nog enkele opmerkingen, tips en adviezen Verzekeringen tijdens de bouw Opstalverzekering Bouwverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Bouwsubsidies Denk aan uw buren 19. Renovatie & onderhoud Vergunningen Duitse of Nederlandse vaklieden ? Offertes Bouw- en doe-het-zelf pakketten Een opzichter Onderhoud Energiebesparing Energiebeleid in Duitsland Energiebesparing en subsidies 20. Nutsvoorzieningen Elektriciteit Aandachtspunten bij het afsluiten van een energie-contract met een Duitse energie-makelaar Gas Gasflessen Verwarming op hout De schoorsteenveger Water Telefoon Installatie en registratie Mob