Sofia draagt altijd zwart

Geschreven bij Sofia draagt altijd zwart

Sophia draagt altijd zwart door Paolo Cognetti

Door het immense succes van De acht bergen is Sophia opnieuw uitgegeven (met prachtige cover trouwens) en dat is goed nieuws want dit boek verdient een groter publiek.

Het is het verhaal van Sophia, vertelt in fragmenten, snapshots als het ware, door de ogen van de mensen om haar heen. Haar vader (ziek in zijn lichaam), haar moeder (ziek in haar hoofd), haar tante (anarchiste), kamergenoten en vriendjes. We zien haar opgroeien van klein stoer piratenmeisje tot een acterende vrouw in New York. Spelen is iets dat ze nooit verleert. Ze is voortdurend op zoek, bij elke tegenslag slaat ze op de vlucht en eten is en blijft een probleem.

Doordat haar verhaal door allerlei ooggetuigen verteld wordt komen we ook meer over hen te weten. Stuk voor stuk zijn dat boeiende mensen die geheimen en problemen hebben en die elk een eigen boek verdienen.

Sophia is als kind nooit in staat geweest haar moeder gelukkig te maken en in het verlengde daarvan nooit zichzelf.

Dit is een diep, psychologisch, poëtisch en inktzwart verhaal. Door de fragmentarische vorm krijgen we als lezer nooit echt vat op Sophia; net als de mensen om haar heen. Sophia en haar personage zijn vluchtig, ijl. Ze komt en gaat; maar waar ze is is ze altijd erg aanwezig.

Een boek dat zindert en vlindert en leest alsof je door een fotoalbum bladert. De ene foto raakt je al meer dan de andere maar samen vormen ze een kostbaar bezit.

Geschreven bij Sofia draagt altijd zwart

Ik vond het boek mooi geschreven. Er worden verschillende periodes uit het leven van Sofia omschreven met de daarbij behorende belangrijke personen. Nadeel vond ik dat het even kost voordat je als lezer in de nieuwe periode bent aangeland. Vervolgens word je in het verhaal getrokken en erg nieuwsgierig naar hoe het verder gaat maar dan stapt de schrijver weer over naar een andere periode uit het leven van Sofia.

Geschreven bij Sofia draagt altijd zwart

Met zijn prachtige boek “De acht bergen” uit 2016 vestigde Paolo Cognetti in 2017 in één klap zijn naam bij de Nederlandse lezers. Het verhaal is van grote schoonheid en diepgang.
Vervolgens verscheen ouder werk van Cognetti in het Nederlands. In 2018 was dat “De buitenjongen”, oorspronkelijk uit 2013. En in juni 2019 kwam “Sofia draagt altijd zwart” dat Cognetti in 2012 schreef.

In dat laatste boek draait het verhaal om Sofia Muratore die na een premature bevalling in het ziekenhuis ter wereld komt. Haar moeder Rossana had verboden medicijnen genomen waardoor de geboorte werd vervroegd. Aanvankelijk lijkt vader Roberto de hoofdpersoon van het boek. Hij is ingenieur bij Alfa Romeo. Zijn wederwaardigheden op zakelijk terrein alsook zijn vrijzinnige verhouding met collega Emma op zakenreizen worden uitgebreid zij het zeker niet gedetailleerd belicht. Ook Roberto’s zus Marta speelt een niet onbelangrijke rol. Zij heeft een aparte klik met Sofia die nogal zwartgallig in het leven staat.

Na een opleiding aan de theaterschool gaat Sofia naar New York om aldaar haar geluk als actrice te beproeven. Haar verblijf aldaar wordt beschreven vanuit het gezichtspunt van Pietro die in dat onderdeel de ik-figuur is. Het verhaal eindigt op een onverwachte manier die als het ware de cirkel van het leven symboliseert.

“Ik liep achter de stroom reizigers aan de trap af en ging naar huis, om aan dit verhaal te beginnen.”

Dat Cognetti een begaafde stilist is, bewees hij met het fraaie, vloeiende en coherente verhaal van “De acht bergen”. Ook in het nu besproken boek zijn stijl en taalgebruik goed maar de oplettende lezer zal merken dat het duidelijk ouder werk van een schrijver is die nog in een groeifase verkeerde. Door de vele perspectiefwisselingen en sprongen heen en terug in de tijd wordt nogal wat gevergd van de lezer waardoor de aandacht soms wordt afgeleid van de kern van het verhaal. Dat kent wel degelijk ook psychologische diepgang maar die wordt minder gemakkelijk zichtbaar door de complexe opbouw van het boek. Voor lezers die daartoe moeite willen doen, is het een interessant verhaal met enkele intrigerende karakters. De wat meer luie lezers die van een gemakkelijk leesbaar boek houden, zullen minder aan hun trekken komen.

Waardering van “Sofia draagt altijd zwart” in sterren is daardoor geen eenvoudige zaak. Het is zeker een goed en lezenswaardig boek. Aldus krijgt het drie sterren.