Geschreven bij Mijn meneer
'Mijn Meneer' is een literair boek wat toch heel toegankelijk en makkelijk leesbaar is, ondanks het brisante onderwerp. Dat komt vooral omdat het vanuit het perspectief van een kind is geschreven en dan door iemand met het talent en lef van Ted van Lieshout. Het boek is heel open en eerlijk, soms aandoenlijk en door de aard van sommige handelingen soms vrij heftig. Het is ook humoristisch - op een aangenaam droge manier - vanwege de redenaties van het jongetje en zijn bijzondere kijk op de dingen. Ook de interactie met Tedje's moeder is leuk om te lezen. Zelfs de meneer in kwestie blijkt zowaar menselijke trekken te hebben. Zonder ook maar iets van zijn fouten goed te praten blijkt hij óók maar gewoon een mens, gemankeerd als hij mag zijn. De hoofdpersoon is Tedje, die middels brieven aan Maria vertelt wat hem is overkomen en wat hem bezig houdt. Dat is mijns inziens ook het meest interessante perspectief.
Zeker in het huidige klimaat is het hoognodig dat er eerlijk en objectief wordt gesproken over dit onderwerp, en dan met name vanuit de optiek van het (voormalige) kind. Met dit boek (en de juist uitgekomen opvolger 'Schuldig Kind') geeft de schrijver een aanzet voor een hopelijk productieve discussie. En dan met name om de ervaringen van de kinderen die iets dergelijks hebben meegemaakt bespreekbaar te maken - zonder hen meteen op te zadelen met schreeuwerige waardeoordelen vanuit de maatschappij en zonder hen al bij voorbaat in de slachtofferrol te duwen. Laat hen zelf maar bepalen in hoeverre de slachtofferrol hen past en wat het gebeurde voor hen persoonlijk heeft betekend. Zoals Ted van Lieshout betoogt zijn niet alle gevallen gelijk en even ernstig. De (voormalige) kinderen of pubers in kwestie zijn veel méér geholpen als ze (desgewenst) op een normale manier kunnen praten over hetgeen er is gebeurd dan met emotionele uitlatingen van hun omgeving over hoe pervers en smerig het allemaal was wat hen is overkomen, vaak nog aangevuld met plastische voorbeelden van hetgeen men de dader liefst zou willen aandoen. De kinderen waren hoe dan ook toch deelgenoot van hetgeen hen is overkomen. Ook al was het ongewenst en buiten hun schuld, het is in de eigen beleving nooit zo zwart/wit als buitenstaanders graag willen geloven. Vandaar ook de dringende behoefte aan enige nuance.
Bovendien is het qua preventie ook beter als dit onderwerp - hoe lastig het ook is - bespreekbaar is zonder teveel drama. Een kind zal makkelijker naar vader of moeder stappen om te vertellen wat er gebeurd is als hij of zij weet dat dit geen onoverzichtelijke en dramatische gevolgen zal hebben. Het vooruitzicht op gillende en schreeuwende familieleden en gedoe met politie is voor een kind alleen maar een reden temeer om te blijven zwijgen.
Het onderwerp staat (zoals wel vaker) veel teveel in het teken van de dader. Hoog tijd om eens te kijken waarmee degenen die zoiets is overkomen het best gediend zijn.
*****
Dit boek zou eigenlijk iedereen eens moeten lezen om wat meer inzicht te krijgen in deze complexe materie. Voor degenen die zelf iets dergelijks hebben meegemaakt is het zeker een aanrader, en in zekere zin kan het ook een steun in de rug zijn om te lezen wat de ervaringen van de protagonist waren en hoe hij hiermee is omgegaan. Misschien juist wel omdat de auteur zich verre houdt van getherapeutiseer. In die zin is het een verademing, hoe gek dat misschien ook klinkt bij een dergelijk onderwerp.
*****
