De verrader

Geschreven bij Verrader

Ik moet zeggen: dit is een klassieker. Met een kleine k natuurlijk, maar voor de rest slaagt de schrijver in het reconstrueren van een wel heel bijzondere bladzijde van de NL'se geschiedenis in de 2e wereld oorlog. Als lezer wordt je in het verhaal gezogen van een jonge man uit Rotterdam, die in een wervelwind terecht komt van actie, spanning, criminaliteit, verraad, moord en doodslag. Maar ook van deceptie en teleurstellingen, van tegenslagen en gebroken beloftes. Het zit er allemaal in. Het verhaal van Anton van der Waals zit vol extremen, van uitersten. Uiteindelijk zal vd Waals afdalen naar een moreel dieptepunt, waarin goed en slecht ondersteboven komen te staan en waarin hij volstrekt immoreel ging handelen. Voor vd Waals bestond er eigenlijk geen moraal meer. Hij daalde af naar een wereld waarin alleen hij telde en niemand anders. En toch... Toch weet de schrijver je als lezer emoties te ontlokken (zelfs humor) die je niet zou verwachten in een dergelijk levensverhaal. Vergeet 'Zwartboek'. Dit is denkelijk het beste boek wat is geschreven over de zwartste bladzijde in deze periode. Wat het zo indringend maakt is het persoonlijke. Als lezer zit je zowat op vd Waals' schouder mee te kijken. Een verschrikkelijk verhaal fantastisch geschreven.

Op een goed geschreven en spannende manier wordt verteld hoe een opportunist in de chaos van de oorlog zijn kans grijpt en steeds meer ontspoord. Met vooral afschuwelijke gevolgen voor mensen in het "Verzet"

Dit boek vertelt het wonderlijke verhaal van wat de grootste Nederlandse gluiperd tijdens WO II moet zijn geweest. Anton van der Waals was een fantast, poseur, geboren leugenaar, foute landverrader en ook nog een serie-moordenaar. Boven alles was deze geboren Rotterdammer een psychopathische crimineel. Hij verraadde zoveel mensen aan de Duitse SD (Sicherheits Dienst), dat hij zelfs een hoge Duitse onderscheiding kreeg. Hij loog, bedroog, konkelde en fantaseerde er lustig op los met daarbij vooral het doel om zichzelf te verrijken.

Dit boek is vrij uitvoerig, maar nog steeds heb je na lezing het gevoel dat je maar een tipje van de sluier hebt mogen lichten. Anton van der Waals was in dat opzicht vrij uniek, hij bleek een geboren en zeer kundige spion/verrader te zijn, die geholpen door het onvoorstelbare geklungel en gepruts van zowel Nederlandse verzetsgroepen als de Britse inlichtingendiensten, de hele oorlog door vrij ongestoord zijn gang kon gaan.

Persoonlijk had dit boek iets dunner mogen zijn van mij, met kortere hoofdstukken. Want af en toe duizelt het je als lezer bij alle namen, plaatsen en misdaden van deze van der Waals. Wie Soldaat van Oranje graag kijkt, zit met dit boek zeker goed want de hele sfeer straalt dezelfde sfeer uit van die film, vind ik.

Wat mij trouwens nog het meest verbijsterde was de ongelofelijk amateuristische wijze van handelen van de eerste verzetsgroepen in Nederland, haast kinderlijk naar de maatstaven van nu. Ook verbijsterend: de onvoorstelbare naïviteit van de meeste Nederlanders toen.Van der Waals hoefde maar met een klein leugentje te komen en hop, wéér een Nederlandse man of vrouw die gretig en zonder blikken of blozen alle namen en geheimen prijs gaven van weer de zoveelste verzetsgroep die zou eindigen in een concentratiekamp of gevangenis. De meeste gearresteerde slachtoffers van van der Waals hebben het dan ook niet overleefd. Het waren niet alleen ondergrondse verzetslieden, maar ook joden en zelfs Duitse deserteurs die ten prooi vielen aan deze SD agent.

Gelukkig zit er wel een happy end aan dit boek: de smerige verrader van der Waals, die zelfs nadat de oorlog was afgelopen alweer activiteiten ontplooide voor de Britten en zelfs Russen in Berlijn, ontkwam uiteindelijk niet en werd geëxecuteerd in de Haagse duinen.

Van mij had deze man geradbraakt mogen worden.