Identiteit

Het laatste boek "Identiteit" van Paul Verhaeghe is een helder, overzichtelijk, origineel en boeiend geschreven boek. Het boek probeert een verbinding te leggen tussen hoe onze Identiteit in de laatste vier decennia is beïnvloed door het neoliberalisme in het Westen. Eigenlijk een heel complex onderwerp. Zijn poging hiertoe is dapper en bewonderens-
waardig, en naar mijn mening erg geslaagd. Om zijn betoog goed te kunnen vergelijken met je eigen ervaring moet je niet te jong zijn zoals volwassen vanaf begin zeventiger jaren. Zijn vergelijkingen zijn vaak erg logisch, plausibel en hij gebruikt interessante literatuur om zijn denkbeelden mee te vergelijken en te onderbouwen.

Wat soms wel jammer is, is dat zijn terechte vergelijkingen met het sociaaldarwinisme leken doet denken dat deze stroming iets met de evolutieleer van Darwin te maken heeft. In tegendeel, in die zin heeft het meer te maken met het fascisme van Hitler dan met Darwin. Ook vind ik zijn kijk op de DSM-IV zeer juist. Maar er zijn heel veel vakgenoten die er ook zo over denken en dit is daarom niet zo origineel.

Zijn pessimisme over psychotherapie met name cognitieve gedragstherapie en soms evidenced-based behandelingen, deel ik helemaal niet en is soms erg ongenuanceerd. Maar dit komt waarschijnlijk omdat hier mijn jarenlange positieve ervaring meespeelt op de uitvoering van CGT met mijn cliënten.

De auteur vergelijkt neoliberalisme met manisch-depressiviteit. Maar al de tekorten waar hij op wijst duiden echter veel meer op narcisme. Dit lijkt ook logischer omdat narcisme de laatste decennia endemische vormen heeft aangenomen in de Westerse wereld.

Het boek eindigt gelukkig met positieve voorstellen zoals: "Verander de wereld begin bij jezelf". Wachten is nu nog op een echte beweging uit Gent van morele herbewapening en anti-neoliberalisme zoals Huub Oosterhuis (Red hen die geen verweer hebben) in Amsterdam.

Het boek is een aanrader voor iedereen die een verfrissende kijk wil hebben wat onze maatschappij en cultuur, zoals het neoliberalisme, met onze identiteit doet.
Door: Piet van der Ploeg - NPSPartners/CCGT - Zoetermeer

De reviewer die stelt dat het boek niet gaat over identiteit heeft erg slordig gelezen. Verhaege pretendeert helemaal geen overview van historie en religie te geven, hij schetst wat eeuwenlang de basis van ons morele kompas, als hoofdmoot van de identiteit, is geweest, en hoe dat in korte tijd veranderd is door de neo-liberale ontkenning van het belang van een hechte civil society. Daar gaat zijn hele, consequente betoog over. Dat individuele ontplooiing belangrijk is, maar dat alleen gezond blijft in een situatie waar die ontplooiing niet tegelijkertijd een dwangvoeding is en de verantwoordelijkheid van autoriteiten (' zelfredzaamheid' binnen het markwerkende keurslijf) er niet mee afgeschoven wordt. Een belangwekkend boek, aanbevolen voor iedereen die regelmatig het idee heeft dat hij of zij zich moet schamen en zich een sukkel voelen voor het instandhouden van enige empathie, op de werkvloer of het sociale verkeer.

In “Identiteit” van Paul Verhaeghe wordt op een freudiaanse manier ingegaan op het onderwerp identiteit. Zoals bij alle boeken van dhr Verhaeghe is het op een begrijpbare manier geschreven. Tevens word er in zijn boek ook andere boeken aangehaald welk een aanrader zijn om te lezen. Tijdens de bespreking “waar komt identiteit vandaan” wordt het onderwerp vanuit verschillende oogpunten belicht en gaat hij ook in op het onderwerp hoe ontstaat identiteit, wordt het aangeleerd of heeft de sociale omgeving hier veel invloed op en op de huidige ontwikkelingen binnen de maatschappij en welke stoornissen de huidige ontwikkelingen te weeg kunnen brengen in combinatie met de opgebouwde identiteit. Dit doet hij door o.a. meritocratie, sociaaldarwinistische het niet aan te raden rank and yank systeem, toefta, onderwijsrendement, benchmarks, etc te bespreken en aan te geven wat het oplevert zoals steeds meer in hokjes gestopte leerlingen welke basis kennis missen en niet meer creatief zijn en diverse stress gerelateerde ziektes. Wat mij o.a. opviel is de opmerking “Als veel mensen erg ontevreden zijn over de identiteit van hun medemens en ervoor pleiten om terug te keren naar die van vroeger, dan kan dit maar een ding betekenen : vandaag zet een nieuwe identiteit de toon” want dat is wat nu gaande is in de maatschappij. Al bij al een zeer interessant boek wat ik iedereen aanraad en waarbij ik helaas moet zeggen dat de vele conclusies die hij trekt terecht zijn want ook ik ben een product van de 70 jaren en zie dat bijna alle geschetste ontwikkelingen zoals beschreven zijn in mijn omgeving voorkomen.