Geschreven bij Pleidooi voor populisme
Van Reybrouck geeft in zijn essay een grondige analyse van de bestaansredenen van het populisme in België en Nederland. In zijn analyse komt hij tot de slotsom dat het vervallen van aloude scheidslijnen zoals confessionele en levensbeschouwelijke zuilen er voor hebben gezorgd dat er iets anders voor in de plaats aan het komen is: de diplomademocratie en een cultuurkloof tussen de 75% laagopgeleiden in onze bevolkingen en de 25% hoog-opgeleiden. Dat heeft er mede voor gezorgd dat de stem van laagopgeleiden op politieke podia verdwenen is, en de hoogopgeleide politieke elite opereert vauit de veronderstelling dat zij weet wat goed is voor het hele volk.
Van Reybrouck schrijft het populisme in zijn huidige vorm niet af, maar duidt het en plaatst het in cultuur-historisch en politiek-sociaal perspectief. Als democratie tot doel heeft om "rust in de tent" te houden, dan draagt Van Reybrouck daaraan bij door een door velen als onaangenaam beschouwde verharding van het politiek en publieke discours in een logisch kader te plaatsen.